08 اردیبهشت 1403

 

بهداشت محیط به منزله‌ کنترل تمام عوامل محیطی است که به‌ طور مستقیم یا غیر مستقیم، به شکل حاد یا مزمن، سلامت انسان را تهدید می‌کند، بنابراین بهداشت محیط، در سلامت جامعه نقش اساسی دارد و مانند محیط زیست، امری فرا بخشی است و ابعاد بسیار گسترده اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را شامل می‌شود.

 شرح وظیفه بهداشت محیط - مرکز بهداشت خرم بید 

۱ -  بهداشت آب و فاضلاب : کلر سنجی ، انجام آزمایشات میکروبی و پیگیری انجام آزمایشات شیمیایی و..
۲ - بهداشت مواد غذایی : برنامه ریزی ، بازدید و نظارت از مراکز فعال و پاسخگویی به استعلام صلاحیت بهداشتی اماکن کسب ، صدور کارت معاینه پزشکی شاغلین
۳ -  سموم و مواد گندزدا
۴ -  مبارزه با حشرات و جوندگان
۵ -  اجرا و پایش برنامه حذف جوش شیرین
۶ -  ارزشیابی و نظارت بر وضعیت بهداشت محیط دانشگاه ها
۷ -  ارزشیابی و نظارت بر وضعیت بهداشت محیط پمپ بنزین ها
۸ - ارزشیابی و نظارت بر وضعیت بهداشت محیط کشتارگاهها
۹ -  ارزشیابی و نظارت بر وضعیت بهداشت محیط بیمارستانها
۱۰ -  ارزشیابی و نظارت بر بهداشت محیط استخرهای شنا
۱۱ -  ارزشیابی و نظارت بر بهداشت محیط مدارس
۱۲ - ارزشیابی و نظارت بر بهداشت محیط مساجد
۱۳ -  ارزشیابی و نظارت بر بهداشت محیط اماکن پذیرایی بین راهی
۱۴ – حضور در جلسات بین بخشی :کارگروه سلامت و امنیت غذایی ، کمسیون نظارت ، کمیته پسماند و ...
۱۵ -  طرح روستای سالم
۱۶ - آموزشگاه اصناف
۱۷ -  اجرای برنامه یدسنجی
۱۸ - رسیدگی به شکایات مختلف در زمینه های بهداشت محیط ، پیگیری سامانه ۱۹۰ و ..
۱۹ - برنامه مبارزه با استعمال دخانیات
۲۰ - برنامه کاهش اثرات بلایای طبیعی ومدیریت واحد بلایا
۲۱ -  نظارت بر وضعیت حمل و دفع صحیح زباله در مناطق روستایی و جلب مشارکتهای مردمی
۲۲ - نظارت بر وضعیت حمل و دفع صحیح زباله در مناطق شهری
۲۳ -  اجرای طرح تشدید بهداشت محیط
۲۴ - بهداشت هوا
۲۵ -  انجام برنامه های آموزشی در موضوعات مختلف بهداشت محیط
۲۶ - اجرای ستاد فوریت های  بهداشت محیط                                                                               ۲۷ -  ارزشیابی و نظارت بر مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی : برنامه ریزی و انجام بازدید در قالب تیم های مشترک با نظارت بر درمان

۲۸ – برنامه ریزی و اجرای برنامه های بهداشت محیط در مناسبت ها و ایام خاص : سلامت نوروزی – ماه مبارک رمضان – محرم و ..

۲۹ – تدوین برنامه های عملیاتی ، زمانبندی بازدید و نظارت ، استخراج شاخص ها و آمار و ..

بازدید بهداشتی اماکن عمومی و مراکز تهیه، توزیع و فروش مواد غذایی:
بازرسان بهداشت محیط در مراکز بهداشتی درمانی و پایگاههـای بهداشتی بطور مستقل و یا با همکاری بهورز در خانه های بهداشت با تنظیم فرمهای آیین نامه مربوطه ومطابق قانونی به نام  (اصلاحیه ماده۱۳) نسبت به بازدید از اماکن و مراکز مرتبط اقدام می‌نماینـد. در این بازدیدها در صورت وجود نقص بسته به میزان نواقص معلت ۱۵ الی ۶۰ روزه جهت رفع نواقص به آنها داده می‌شود. بعد از سپری شدن مهلت مقرر، بازدید مجدد صورت گرفته و در صورت عدم رفع نواقص بازرس کتبا"  پیشنهـــاد تعطیلی محل کسب مورد نظر را نوشته و با موافقت مسئول مرکز بهداشتی درمانی، اخطاریه تعطیلی ۲۴ یا ۴۸ ساعته را به متصدی متخلف تحویل می‌دهد .  بعـــد از اتمام مهلت مقرر  ،   محل کسب مورد نظـــر با حضور نماینده انتظامی و  با تنظیم صورت جلسه لاک و مهر می‌شود. بازگشایی محل کسب تعطیل شده بعد از درخواست کتبی متصدی برای رفع نواقص و موافقت رئیـــس مرکز با تنظیم صورت جلسه صورت می‌گیرد. متصدی در حین بهسازی، حق ارائه خدمت و عرضه مواد غذایی به مشتری را ندارد . شروع فعالیت مجدد متصدی منوط به تایید بازرس بهداشت محیط و صدور مجوز بهره برداری کتبی از مرکز مربوطه می‌باشد .
بهداشت محیط مدارس :
بازرسان بهـــداشت محیط در مراکز بهداشتی درمانی و پایگاههای بهداشتی و بهــورزان در خانه های بهداشت ، مطابق آیین نامه بهــداشت مدارس ،  نسبت به بازدیدهای دوره‌ای از مدارس تحت پوشش اقدام و با تنظیم فرم های مربوطه ، وضعیت عوامل بهداشت محیطی از قبیل: سرویس های بهداشتی، آبخـوری ها، بوفه، دفع فاضلاب و دفع زباله را کنترل می‌کنند.در صورت وجود نواقص، آنها را کتباً به مدیر مدرسه ابلاغ و جهت حصول نتیجه تا رفع نواقص پیگیری را ادامه می‌دهند. در صورت عدم رفع نواقص مراتب کتباً به مرکز بهــــداشتی درمانی و در نهایت به مرکز بهداشت شهرستان اعلام می‌گردد.
مرکز بهداشت شهرستان، مطابق اصول هماهنگی‌های بین بخشی، اداره آموزش و پرورش را در جریان مشکلات بهداشتی مدارس قرار می‌دهد تا اقدامات لازم را انجام دهند.
بهسازی منابع آب آشامیدنی:
کاردان یا کارشناس بهـــداشت محیط به اتفاق یهورز با بررسی و مطالعه وضعیت آب چشمه و موقعیـت محل، جلسه‌ای با اعضــــای شورای روستا تشکیل و اهداف برنامه را به آنها یادآوری می‌نماید. بعد از جلب رضایت و همیاری  شورای اسلامی روستا و اهالــی، نسبت به یهسازی چشمه اقدام می‌گردد. بهورز نسبت به ارسال آمار پیشرفت برنامه به مرکز بهداشتی درمانی روستایی اقدام و آمار مزبور بعد از بررسی و تایید توسط مرکز یادشده به مرکز بهداشت شهرستان ارسال می‌گرددواحد بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان نیز، میزان پیشرفت فیزیکی برنامه را به مرکز بهداشت استان ارسال می‌نماید.
کنترل استفاده از نمک ید دار در اماکن عمومی و مراکز تهیه، توزیع و فروش مواد غذایی:
بهورز و بازرسان بهداشت محیط شهرستان ها طبق برنامه زمانبندی ماهانه، ضمن مراجعه به بیمارستان ها، رستوران ها؛ اغذیه فروشی ها، سربازخانه ها، کارگاه ها یا کارخانه ها، مهدهای کودک و مدارس در تمام مقاطع، نمک مورد استفاده آنها را در محل بوسیله کیت ید سنج از نظر وجود ید بررسی و نتایچ آزمایش را در فرم مربوطه ثبت می‌نمایند. اطلاعات پس از جمع بندی در مرکز بهداشت شهرستان بصورت سه ماهه به مرکز بهداشت استان ارسال می‌گردد. در مواردی که نمک مورد آزمایش فاقد ید باشد؛ ارائه آموزش جهت استفاده از نمک های ید دار استاندارد ضروری است.
کنترل عرضه نمک یددار در مراکز تهیه، توزیع و فروش مواد غذایی:
بازرسان بهداشت محیط شهرستان ها طبق برنامه زمانبندی ماهانه ، ضمن مراجعه به مراکز تهیه ،توزیع و فروش مواد غذایی، از انواع مارک های موجود نمک یددار به طور تصادفی نمونه برداری و به آزمایشگاه مواد غذایی اداره نظارت بر مواد غذایی تحویل می‌دهند. پس از اعلام جواب آزمایش توسط آزمایشگاه نتایج به صورت سه ماهه در ستاد بهداشت شهرستان جمع بندی و طبق فرم مربوطه گزارش وضعیت نمک یددار به مرکز بهداشت استان گزارش می‌گردد.

کنترل عرضه مواد غذایی سالم در مراکز تهیه، توزیع و فروش مواد غذایی:
بازرسان بهداشت محیط شهرستان ها مطابق شرح وظایف استاندارد خود در زمینه کنترل بهداشت مواد غذایی در برخورد با مواد غذایی فاسد، تاریخ گذشته و مواد غذایی غیر مجاز (اعلام شده از طرف مرکز سلامت محیط و کار و اداره کل نظارت ر مواد غذایی) پس از تنظیم صورتجلسات استاندارد، اقدام به توقیف و جمع آوری مواد غذایی موصوف نموده و موارد کشف شده را طبق فرم استاندارد به مرکز بهداشت شهرستان گزارش می‌نماید. موارد کشف شده پس از جمع بندی گزارش کلیه مراکز در مرکز بهداشت شهرستان، بصورت سه ماهه مطابق همان فرم به مرکز بهداشت استان گزارش می‌گردد. در صورت برخورد با موارد مشکوک اقدام به نمونه برداری و ارسال به آزماشگاه مواد غذایی می‌شود. بعد از اعلام نتیجه از آزمایشگاه در صورت مثبت بودن آلودگی، اقدام قانونی لازم صورت می‌گیرد.
مبارزه با حشرات و جوندگان موذی:
جهت کنترل بعضی از بیماریها در محیط ( بیمارستان، مراکز بهداشتی درمانی، غسالخانه ها و...) با استفاده از گندزداها و یا سموم مجاز اماکن مربوطه گندزدایی یا سمپاشی می‌شوند. برای این منظور کادر مجرب بهداشت محیط با استفاده از مواد و تجهیزات موجود مطابق استاندارهای مصوب نسبت به انجام عملیات سمپاشی و گندزدایی اقدام می کنند. شرح عملیات در فرم مخصوص صورتجلسه می‌گردد.
کنترل سلامت آب شرب:
بازرسان بهداشت محیط شهرستان ها و بهورزان خانه های بداشت طبق استاندارد های ارائه شده از طرف مرکز بهداشت استان (ازنظر تعداد نمونه و روش نمونه برداری) پس از مراجعه به محل مورد نظر از شبکه های آبرسانی شهری و روستایی نمونه هایی لازم را  جهت کلر سنجی برداشته و با سنجش میزان کلر باقیمانده آب کیفیت آب مورد مصرف را اندازه گیری می کنند . جهت در یافت نمونه میکروبی و انجام آزمایشات میکروبیولوژی آب نمونه های برداشت شده  ، به آزمایشگاه آب و فاضلاب شهرستان تحویل داده می شود . آزمایشگاه آب بعد از انجام آزمایش، جواب نمونه ها را ارجاع می‌دهند. در صورت وجودآلودگی در نمونه آب برداشت شده، مراتب به ستاد بهداشت محیط شهرستان مربوطه سریعاً اعلام و ستاد بهداشت محیط نیز مراتب را به ستاد بهداشت محیط استان و متولیان آب شرب (شرکت های آب و فاضلاب شهری یا روستایی) اعلام می‌نمایند. ضمناً کلیه فعالیت های پیشگفت به انضمام تست کلر باقیمانده آب شرب طی فرمهای مخصوص به ستاد بهداشت محیط استان به صورت ماهانه و فصلی و سالانه فرستاده می‌شوند.
سالم سازی سبزیجات (سبزیجاتی که بصورت خام مصرف می‌شوند)
سالم سازی سبزیجات شامل موارد زیر می‌باشند:
۱- پاکسازی         ۲- انگل زدایی        ۳- گندزدایی و میکروب کشی      ۴- شستشو
۱- پاکسازی: ابتدا سبزیجات را بخوبی پاک کرده، شستشو می‌دهیم تا مواد زائد،گل و لای آن برطرف گردد.
۲- انگل زدایی: سبزیجات پاکسازی شده را در یک ظرف ۵ لیتری آب ریخته به ازاء هر لیتر آب ۳ تا ۵ قطره مایع ظرفشویی معمولی به آن اضافه کرده و قدری بهم می زنیم تا تمام سبزی داخل کف آب قرار گیرد. مدت ۵ دقیقه سبزی را داخل کفاب نگه داشته و سپس سبزی را به آرامی با دست از کفاب جدا نموده، داخل سبد سبزی شوی ریخته و مجدداً با آب سالم شستشو می‌دهیم تا تخم انگل ها جدا گردند و کفاب مذکور را در فاضلاب تخلیه می‌نماییم.
۳- گندزدایی و میکروب کشی: یک گرم یا نصف قاشق پودر پرکلرین ۷۰ درصد را در ظرف پنج لیتری آب ریخته کاملاً حل کنید تا مجلول ضد عفونی کننده بدست آیدسپس سبزی انگل زدایی شده را برای مدت پنج دقیقه در محلول ضد عفونی کننده مذکور قرار داده تا میکروبهای آن از بین برود.
۴- شستشو: سبزی ضدعفونی شده را مجدداً  به دقت با آب سالم شسته و آبکش نمائید .